Wyróżniamy trzy rodzaj pamięci:
- ultrakrótką – kodowanie i przechowywanie informacji na czas poniżej 1 sekundy
- krótkotrwałą – przechowuje informacje do kilkunastu minut
- długotrwałą – związana jest z powstaniem wieloletnich śladów pamięciowych, czyli wspomnień.
Amnezja to inaczej “luka pamięciowa”, “brak pamięci”. W zależności od zakresu utraty zdolności odtwarzania zdarzeń dzielimy ją na:
- pełną – obejmuje wszystkie wydarzenia z danego okresu
- częściową – dotyczy wybranych wspomnieć
- fragmentaryczną – w pamięci zachowane są urywki wspomnień.
Ze względu na okres, jaki obejmuje, wyróżniamy:
- wsteczną – utrata wspomnień dotyczy okresu przed zadziałaniem elementu sprawczego (np. sprzed wypadku)
- następczą – luka dotyczy wydarzeń z okresu po zadziałaniu czynnika sprawczego.
Zaburzenie jest zazwyczaj następstwem uszkodzenia części mózgu, które może być spowodowane:
- działaniem czynnika zewnętrznego (upadek, uderzenie, wypadek samochodowy)
- zapaleniem mózgu
- udarem mózgu
- nowotworem ośrodkowego układu nerwowego
- działaniem substancji toksycznych (w tym także alkoholu) na ośrodkowy układ nerwowy
Inną przyczyną jest trauma psychiczna. W tym przypadku utrata pamięci o samym zdarzeniu jest formą ochronną organizmu przed zbyt dużym napięciem i negatywnymi emocjami.
Luka pamięciowa może być nieodwracalna, jednak w wielu przypadkach ulega całkowitemu lub przynajmniej częściowemu cofnięciu.