224197233Jest to przewlekła choroba o charakterze złożonym. Można ją zdiagnozować dopiero w sytuacji, gdy jej objawy utrzymują się przez większość czasu w ciągu minimum jednego miesiąca. Choruje na nią ok. 1% populacji. W większości dotyka ludzi młodych – najwięcej zachorowań notuje się u osób pomiędzy 15 a 35 rokiem życia. W takim samym stopniu dotyczy kobiet, jak i mężczyzn.
Przyczyny nie są znane, jednak ryzyko wzrasta, gdy w pierwszej linii pokrewieństwa (rodzice) był przypadek choroby.
Zaburzenie charakteryzuje się wyjątkową złożonością – zazwyczaj jednocześnie występują objawy wytwórcze (pozytywne) oraz ubytkowe (negatywne).
Do pierwszych z nich należą:
- urojenia
- omamy (najczęściej słuchowe, rzadziej smakowe, dotykowe, cynestetyczne)
- zdezorientowana mowa (rozkojarzenie toku myślenia, nielogiczne wypowiedzi)
- nieprzewidywalne i chaotyczne zachowanie
- katatonia (zaburzenia aktywności ruchowej, która może być zarówno nadmierna, jak i ograniczona)
Do negatywnych należą:
- autyzm (zainteresowanie swoimi przeżyciami wewnętrznymi, postępująca utrata kontaktu z otoczeniem, izolacja, odsunięcie od świata zewnętrznego, zamknięcie w sobie)
- zmiany w sferze uczuć (zobojętnienie, utrata związków uczuciowych, pustka emocjonalna, powierzchowność, chłód uczuciowy)
- rozszczepienie osobowości, rozpad struktury osobowości (rozszczepienie pomiędzy poszczególnymi czynnościami psychicznymi, ambiwalencja sądów, dążeń, uczuć)
Inny podział objawów negatywnych wg Stahla (tzw. 5 x “A”) to:
- alogia (zubożenie mowy)
- afekt spłycenia
- aspołeczność (niechęć lub całkowite porzucenie kontaktów społecznych i wchodzenia w interakcje)
- awolicja (zaburzenie motywacji objawiająca się ograniczoną zdolnością do podejmowania lub kończenia codziennych zadań – często objawia się osłabieniem higieny osobistej)
- anhedonia (zmniejszenie lub brak umiejętności odczuwania przyjemności)
Schizofrenia jest chorobą, która bezwzględnie musi być leczona pod okiem wykwalifikowanych lekarzy psychiatrów.
Sam proces leczenia może trwać nawet kilkanaście lat, a w wielu przypadkach przyjmowanie leków konieczne jest do końca życia. Bezwzględnie wymaga hospitalizacji, gdyż chory zagraża zarówno sobie, jak i otoczeniu. Oznacza to pobyt na całodobowym oddziale zamkniętym. W wielu przypadkach, po zakończonej hospitalizacji, wymagana jest kontynuacja leczenia na oddziałach rehabilitacyjnych (dziennych lub całodobowych).
Ponadto proces leczenia musi być wszechstronny, wytrwały oraz zindywidualizowany, gdyż choroba przebiega inaczej u każdego pacjenta. Jego wszechstronność polega na podejmowaniu jednocześnie różnorodnych działań:
- farmakoterapii – podanie leków w pierwszej fazie leczenia jest najistotniejszym elementem. W leczeniu stosuje się neuroleptyki, które pomagają w usunięciu objawów wytwórczych oraz w uspokojeniu pacjenta
- psychoterapii – opartej na spotkaniach indywidualnych
- terapii społecznej – jej celem jest wzmacnianie kompetencji społecznych oraz rozszerzanie oparcia społecznego